Wat is tejas?
Waar komt het woord vandaan?
Het woord tejas komt uit het Sanskriet en betekent "vlam", "licht" of "straling". In het hindoeïsme is tejas verbonden met Agni, de god van het vuur.
Maar waar Agni vooral het fysieke vuur vertegenwoordigt (zoals spijsvertering), verwijst tejas meer naar het innerlijke licht - de geestelijke helderheid waarmee je dingen begrijpt en ervaart.
De rol van tejas in ayurveda
Tejas is één van de vijf elementen (mahabhutas) waaruit alles is opgebouwd. Binnen de drie dosha's (Vata, Pitta en Kapha) speelt het vuur-element een grote rol bij Pitta.
Het bepaalt niet alleen je spijsverteringsvuur (agni), maar ook je passie, motivatie en concentratie.
Mensen met veel Pitta - dus veel tejas - zijn vaak energiek, doelgericht en gepassioneerd, maar kunnen ook sneller geïrriteerd of ongeduldig zijn als hun vuur te sterk brandt.
Agni en tejas zijn verwant, maar niet hetzelfde:
- Agni is het fysieke vuur dat voedsel verteert.
- Tejas is het innerlijke vuur dat indrukken en emoties verwerkt.
Hoe beïnvloedt tejas lichaam en geest?
Tejas zorgt ervoor dat je helder kunt denken, enthousiast bent en een gezonde spijsvertering hebt.
Wanneer het vuur in balans is, voel je je vitaal, creatief en geïnspireerd.
Als het vuur te zwak is, kun je je moe, traag of futloos voelen.
Brandt het vuur juist te sterk, dan uit zich dat in prikkelbaarheid, stress, oververhitting of zelfs fysieke klachten zoals maagzuur of huiduitslag.
Tejas wordt in de ayurveda ook gezien als het innerlijke licht dat ons verbindt met het goddelijke - de vonk die ons richting en energie geeft.
Voeding – wat versterkt of kalmeert tejas?
In de ayurveda kijkt men niet alleen naar voedingsstoffen, maar ook naar de energetische werking van voedsel. Sommige ingrediënten wakkeren het vuur aan, terwijl andere juist verkoelen en kalmeren.
Balancerend voedsel voor tejas
Tips – hoe houd je tejas in balans?
- Blijf koel: vermijd te veel zon of extreem pittig eten. Zoek verkoeling in de natuur of neem een frisse douche.
- Doe aan mindfulness: ademhalingsoefeningen en meditatie helpen om te ontspannen en het vuur te temmen.
- Let op je emoties: als je snel boos of ongeduldig wordt, neem dan bewust afstand - een wandeling of rustige muziek helpt.
- Vind je passie: bij te weinig tejas helpt het om dingen te doen waar je blij van wordt - iets wat je energie geeft.
- Slaap voldoende: rust helpt om het vuur in evenwicht te houden en voorkomt oververhitting.
- Neem op tijd pauze: te veel ambitie of stress kan je "opbranden". Even stoppen doet wonderen.
Samenvatting
Het belangrijkste over tejas
- 1. Tejas staat in de ayurveda voor het element vuur, dat symbool staat voor energie, helderheid en innerlijke kracht.
- 2. Het helpt je niet alleen om voedsel te verteren, maar ook om indrukken, emoties en gedachten te verwerken.
- 3. Als tejas in balans is, voel je je vitaal, enthousiast en gefocust.
- 4. Bij een tekort voel je je sloom of ongeïnspireerd, terwijl een teveel aan tejas kan leiden tot irritatie, oververhitting of stress.
- 5. Balans bereik je door koelte, rust, gezonde voeding en bewust omgaan met je energie.
FAQ – veelgestelde vragen over tejas
Tejas staat voor het element vuur. Het symboliseert energie, helderheid en de innerlijke kracht die alles in beweging zet.
Letterlijk vertaald uit het Sanskriet betekent het "vlam" of "vuur".
Agni is het fysieke spijsverteringsvuur dat je voedsel omzet in energie. Tejas is het subtielere, mentale vuur dat zorgt voor inzicht en vitaliteit.
Als je snel geïrriteerd bent, last hebt van hitte of huiduitslag, vaak zweet of moeite hebt om te ontspannen, dan brandt je innerlijke vuur te sterk.
Bij te weinig tejas voel je je vaak moe, traag of lusteloos. Je hebt dan minder concentratie en minder enthousiasme voor dingen die je normaal leuk vindt.
Door voldoende rust te nemen, verkoelende voeding te eten en je niet te laten meeslepen door stress of prestatiedruk. Leren luisteren naar je lichaam helpt het vuur weer in evenwicht te brengen.